Autor: Ana Kaciun-Gmurczyk
Stan rzeczy: Używam bezpłatnej wersji ChatGPT od września 2023 roku
Ten artykuł jest kontynuacją tematu “Przeciętna Kowalska i lampa Aladyna”. Jego celem jest popularyzowanie korzystania z AI przez pokolenie Y. Testujemy, jakie perspektywy otwiera dla nas rozwój technologii w ostatnim półroczu (koniec 2024 – początek 2025). Pozostałe tematy to założenie i prowadzenie własnego biznesu, codzienna pielęgnacja, aktywność fizyczna, sposoby na obniżenie stresu i poprawę snu, wsparcie w rozwoju osobistym i odnalezieniu swojego nowego “ja” po 40-tce.
Jak rozmawiać, żeby się dogadać
„Czatbot mnie nie rozumie” – ile razy już przyszło ci to do głowy? Z jednej strony wszyscy mówią o rewolucji AI, a z drugiej – kiedy próbujemy pogadać z czatem, czujemy głównie… rozczarowanie. Odpowiedzi są mało użyteczne, dużo banalnych treści. A czasem AI wręcz zaczyna udawać, że w ogóle nie rozumie pytania. Łatwo stracić cierpliwość. I wtedy przychodzi myśl: „To jednak nie dla mnie”.
Na początku też tak miałam. Zainstalowałam aplikację ChatGPT i… co dalej? Próbowałam wyszukiwać informacje, ale Google radził sobie z tym lepiej. Tworzyć grafikę? Wtedy, w 2023 roku, ChatGPT zupełnie nie ogarniał tego tematu. Może tłumaczenia? Tu rzeczywiście mnie zaskoczył – był lepszy niż DeepL, którego używałam od lat. I tak przez prawie rok korzystałam z ChatGPT głównie jako z… tłumacza.
W tym wpisie chcę podzielić się swoim doświadczeniem i – mam nadzieję! – zainspirować was do kolejnych prób. Aż za którymś razem odkryjecie, do czego wam ChatGPT przydaje się najbardziej – i w jakiej roli działa najlepiej.
Wszystko jest w twojej głowie
Paradoksalnie, nie ma jednej dobrej odpowiedzi na pytanie, do czego ma służyć ChatGPT. Dla programisty – sprawdzi fragment kodu. Dla sportowca – policzy dzienne spożycie białka. Zapracowanej matce pomoże ułożyć listę zakupów na tydzień, a właścicielowi mieszkania – napisać uprzejmy list do najemcy. Choremu podpowie, jak sformułować listę objawów dla lekarza. Studentowi ułoży test do samodzielnej oceny wiedzy z wybranego zakresu. Grafikowi – stworzy brief pod nową identyfikację wizualną. A osoba, która czuje się zagubiona, prawdopodobnie usłyszy od niego: „to zupełnie normalne, że tak się czujesz”.
Chatboty AI (w tym ChatGPT) to uniwersalni asystenci, którzy mają wspierać (nie “zastąpić”:)) ludzi w naprawdę bardzo szerokim zakresie działań. Tyle że na początku trudno to sobie wyobrazić. Jeśli czujesz, że możliwości czatbotów wciąż są dla ciebie tajemnicą – zacznijmy razem. Proponuję proste ćwiczenie na rozruch.
Zacznij od pytania
Jeśli chcesz poczuć, jak wygląda komunikacja z ChGPT, przyjmij otwartą postawę. Napisz, że nie znasz się na sprawie, i poproś o wprowadzenie.
Następnie czatbot przygotuje dla ciebie listę pytań, która ma za zadanie pobudzić twoją wyobraźnię i pomóc ci wybrać kierunek. Poniżej wersja, którą ja dostałam na swoje zapytanie.
W jakim celu przyszedłeś do mnie dzisiaj?
- Szukasz pomocy z konkretnym zadaniem?
- Chcesz się czegoś nauczyć?
- Masz ochotę porozmawiać albo coś przemyśleć?
Jakie tematy cię interesują?
- Czy interesują cię jakieś konkretne dziedziny, np. technologia, pisanie, edukacja, sztuka, biznes, nauka, zdrowie, rozwój osobisty?
Czy masz obecnie jakieś projekty lub zadania, w których mógłbym ci pomóc?
Może piszesz tekst, przygotowujesz prezentację, uczysz się do egzaminu, budujesz aplikację albo coś planujesz?
W jakiej formie lubisz pracować?
- Wolisz krótkie, konkretne odpowiedzi?
- A może lubisz głębsze wyjaśnienia lub pracę krok po kroku?
Czy chcesz, żebym coś zapamiętał na przyszłość?
- Na przykład twój styl pracy, język, cele albo sposób komunikacji.
Możesz też po prostu napisać, co cię teraz interesuje – a ja pokażę ci, jak mogę się przydać.
Przykład konkretnej sytuacji, w której ChGPT dopytuje, aby uzyskać więcej informacji i poprawić swoją odpowiedź, podałam w artykule “Domowa klinika snu z AI” (Od czego zacząć? Krok 1.).
Porady od eksperta
W trakcie pisania tego wpisu zapytałam ChGPT, co zaproponowałby osobie, rozpoczynającej korzystanie z tego narzędzia. Podał mi dwa przykłady ćwiczeń, które uznałam za warte uwagi.
Potwierdzam: w moim przypadku komunikacja z ChGPT dobrze wypada, kiedy opowiadam mu całe sytuacje “z życia”. To daje narzędziu świetne dane wejściowe.
WAŻNE. Modele językowe, nawet w darmowej wersji, dostosowują się dynamicznie do tonu i sposobu, w jaki z nimi rozmawiasz. Kiedy opowiadasz czatowi dłuzszą historię, uczysz go własnego języka. W ten sposób ułatwiasz komunikację i otrzymujesz odpowiedzi “w swoim języku”. Jeśli używasz języka analitycznego, konkretnego, złożonego – odpowiedzi będą „odbijać piłeczkę” na tym poziomie. Jeśli rozmawiasz zdawkowo („Zrób to lepiej”), model nie wie, co znaczy „lepiej”, więc strzela na podstawie ogólnych wzorców.
WAŻNE. Z zasady, im więcej szczegółów podamy, tym lepszą odpowiedź wygeneruje czatbot. Pamiętaj, że AI nie ma dostępu do twoich myśli, wspomnień, ani wcześniejszych doświadczeń, jeśli ich nie przekażesz w tekście. Z drugiej strony, jeśli podasz dużo informacji, ale w splątany, zagmatwany sposób, istnieje duże ryzyko błędów. Klarowne dane i tłumaczenie własnych skrótów myślowych znacznie zwiększa zrozumienie. Tak, jak i z ludźmi:).
Szybko i wygodnie
Muszę przyznać, że ręczne wpisywanie długiego tekstu jest czasochłonne i męczące. Z czasem nauczyłam się nagrywać zapytania zamiast je pisać. Odkrycie tej opcji sprawiło, że zaczęłam korzystać z ChatGPT znacznie częściej – i to praktycznie bez wysiłku. Rozpoznawanie mojego głosu działa świetnie – szacuję, że tylko około 3% wypowiedzianych przeze mnie słów zostało zapisanych niepoprawnie. Co ciekawe – i tu miła niespodzianka – nawet te błędnie zapisane słowa ChatGPT zazwyczaj potrafi prawidłowo zinterpretować. W razie potrzeby zawsze można też przeczytać swój tekst przed wysłaniem i poprawić to, co istotnie wpływa na sens wypowiedzi.
Jak korzystać z nagrywania? (działa w aplikacji mobilnej)
Naciśnij ikonę mikrofonu 🎤
Zapisz to, co chcesz powiedzieć. Staraj się mówić wyraźnie i w spokojnym tempie.
Nie spiesz się. ChGPT zaczeka, aż znajdziesz odpowiednie słowa.
Kiedy skończysz, kliknij w ikonkę “Gotowe” ✅
Aplikacja automatycznie przekształci Twój głos w tekst. Sprawdź, czy twój głos został dobrze odczytany, i popraw, jeśli jest taka potrzeba.
Kliknij “Wyślij”, jak zwykle ⬆️
Zaczekaj na odpowiedź 😀
Dlaczego ChatGPT mnie nie rozumie…
Oto krótki check-list powodów, dlaczego komunikacja z AI (i ludźmi;) mogła się nie powieść.
- Brak kontekstu
- Zbyt ogólne sformułowanie, niewystarczająco precyzyjne dane
- Chaotyczne, niejasne, emocjonalnie zamglone pytania
- Złożone pytania w jednym ciągu
- Założenie, że rozmówca “wie”, o co mi chodzi
- Wersja GPT-3.5 (bezpłatna) jeszcze się do ciebie nie dostosowała i się pogubiła;)
…i jak to naprawić
- Dodaj kontekst: „Piszę dla kobiet 40+, które są po wypaleniu zawodowym.”
- Zdefiniuj cel: „Potrzebuję tytułu, który przyciągnie uwagę i działa pod SEO.”
- Określ styl: „Ma być przyjazny, ale merytoryczny.”
- Rozbij pytania: zamiast jednego zdania – daj listę wymagań.
- Zadaj pytanie pomocnicze: „Czy potrzebujesz więcej informacji, żeby to dobrze zrozumieć?”
Chcesz wiedzieć więcej o tym, jak się dogadać z czatbotami? Zajrzyj do wpisu na ten temat, który napisała Ula: Czatboty: jak się dogadać?
Na koniec
Styl wypowiedzi ChGPT można regulować w ustawieniach. Wejdź na stronę chatgpt.com, zaloguj się i kliknij w ikonkę ze swoim wizerunkiem.
W menu zobaczysz opcje “Dostosuj czatbota ChatGPT” oraz “Ustawienia”. Wybór “charakteru” rozmówcy może istotnie wpłynąć na jakość waszej komunikacji. Pozwól sobie poeksperymentować – interfejs ustawień jest prosty i intuicyjny.
DISCLAIMER. ChatGPT, jak każda sztuczna (oraz naturalna;) inteligencja, może się mylić. Czytajmy jego porady uważnie, stosujmy zdroworozsądkowo, a wszystko, co wydaje się podejrzane, przepytujmy ponownie i sprawdzajmy w innych źródłach. I pamiętajmy: AI stale się uczy i rozwija, jak dziecko, więc z powodu drobnych nieprawidłowości nie porzucajmy korzystania. Jak tamtego dziecka z kąpielą, nomen omen;).
